HET OUDSTE MEDAILLON VAN DE SCHUTTERIJ UIT 1660

Tijdens mijn speurtocht vond ik bij een mevrouw in een oude schoenendoos een doorzichtig doosje met een zilveren medaillon. Ik verteld haar dat dit medaillon eigendom is van de schutterij. Zij gaf als antwoord: “dit ligt al heel lang in deze doos”.
Ik kon haar aantonen dat het toebehoorde aan de schutterij en kreeg het medaillon.

Op het medaillon is de volgende tekst gegraveerd:
.H.K.
1660


Dit zilveren medaillon is nu aan het zilveren medaillon I.S. 1662 van het koningszilver bevestigd.
De broederschap St.-Lambertus is in het bezit geweest van twee zilveren medaillons met het jaartal 1660. Zijn er dan twee koningen geweest of is één, een herinneringsmedaillon?

WIE IS DE SCHENKER?

Door het bestuderen van de kerkregisters, dopen, huwelijk en overlijden, van de parochie St.-Lambertus kom ik geen persoon tegen met de initialen H.K. die na 1687 is overleden.
Ook in de bundergetal lijst komt geen persoon voor met deze initialen. Dat wil niet zeggen dat hij niet in Oirsbeek heeft gewoond, hij kan ook ergens anders zijn gaan wonen en daar zijn overleden.
De eerste letter “H” is de voornaam, het kan zijn van Hendricus, Hilgerus, Hermanus of Hubertus. Dit waren in die tijd de meest gebruikte voornamen.

Er komen rond 1660 vier families voor in Oirsbeek en zijn gehuchten die met de letter “K” beginnen. Dit zijn als volgt:

1. KNORREN - KNOREN - KNOOREN,

Deze boerenfamilie genoot groot aanzien in Oirsbeek. Leden van deze familie waren griffiers,“ Secretarius justica in Orsbeck” en schatheffers (belastinginners) van de Onderbank (Schepenbank) te Oirsbeek. Leden van de familie bewoonden later een boerderij gebouwd in 1737 te Ophoven-Oppeven, dat in de volksmond de “Peperkookeman” werd genoemd. Het pand werd in 1960 afgebroken door het lid van de schutterij, Jan (Sjeng) Douven. Op deze plaats woont nu taxateur Harrie Beugels. Dit pand werd in die tijd ook enkele jaren gebruikt als Schepenbank.
Met grote waarschijnlijkheid is een persoon uit deze familie de schenker van dit zilveren medaillon?

2. C(K)OECKEN - KOCKEN,

Landbouwersfamilie, deze woonde in die periode te Ophoeven-Oppeven.

3. C(K)LEINJANS,

Landbouwersfamilie, deze woonden in die periode te Donrath-Doenrade.

4. C(K)OELEN - KEULEN,

Deze landbouwersfamilie had veel landerijen liggen in de Gragt-Gracht langs de wegnaar Wolfhagen. Daarom wordt deze weg in de volksmond nu nog de “Köllerstraot” genoemd. Hier werden in 1958 en 1975 de beide O.L.S. feesten gehouden.

Opvallend is dat de familienamen Knoren, Kocken en Kleinjans in het jaar 2007 niet meer voorkomen in Oirsbeek.

Bovenstaand zilveren medaillon staat niet genoteerd op de lijst van “schuttemeester” (penningmeester/secretaris) Jan Gerard Doljé, opgemaakt in het jaar 1866, maar komt wel voor in de gegevens verzameld door J.A. Jolles in 1936.

HET TWEEDE MEDAILLON

De broederschap St.-Lambertus is zoals boven reeds vermeld ook nog in het bezit geweest van een tweede zilveren medaillon uit het jaar 1660 maar helaas dit “medaillon is zoek”.
Op dit zilveren medaillon was de volgende tekst gegraveerd:

.G.L.
1.6.6.0

Een zekere landbouwer Giel Lumpens schoot waarschijnlijk in dit jaar op kermismaandag (Beloken Pinksteren, feest van H. Drieenigheid-Trinitatis) 24 juni de vogel af en werd koning van de broederschap St.-Lambertus.
G(iel) L(umpens-Limpens) is de enige die met deze initialen voorkomt op de in omstreeks 1640 opgemaakte lijst van bundergetallen van de gehuchten, “Orsbeck-Oirsbeek, Ophoeven-Ophoven-Oppeven, Gragt-Gracht en Donradt-Doenrade”.
De landbouwer Giel Lumpens bezat 4 bunder land en woonde te Donradt (Doenrade). Giel is vòòr 1687 overleden.
Deze bundergetal lijst werd gebruikt voor het vaststellen van de te betalen belasting.
Dit zilveren medaillon staat genoteerd op de lijst van “schuttemeester” (penningmeester /secretaris) Jan Gerard Doljé, opgemaakt in het jaar 1866, maar komt niet voor in de gegevens verzameld door J.A. Jolles in 1936.

Februari 2008

Wim Douven