TWEE JUBILARISSEN BIJ DE SCHUTTERIJ ST.-LAMBERTUS IN 1932
Deze groepsfoto werd genomen op 11 september 1932 bij gelegenheid van de festiviteiten van de twee jubilarissen Jan Leonard Mengelers en Hubert Joseph Kusters die toen beiden 50 jaar lid waren van de schutterij.
Foto van de schutterij uit 1932
1e rij gehurkt en zittend v.l.n.r.:
1. Jan Dijkstra, tamboer, lid van 1932 t/m 1934, Klein-Doenrade (naar Indië);
2. Leopold (van Pol) Debije, fluitist;
3. Leopold Merkelbach, fluitist;
4. Harrie (van Pol) Debije, tamboer;
5. Nicolaas Mulkens, tamboer;
2e rij zittend v.l.n.r.:
1. Servaas (Sjir) Roberts;
2. Karel Beugels;
3. Noortje Mengelers, koningin, (dochter van de koning);
4. Hubert Joseph Kusters, jubilaris, 50 jaar lid;
5. Jan (Sjang) Leonard Mengelers, jubilaris, 50 jaar lid;
6. Math Mengelers, koning;
7. Gerard (Sjira) Fleischeuer, generaal en voorzitter;
8. Hubert Houben;
9. Jan (Sjeng) Douven;
3e rij staand v.l.n.r.:
1. Jos (Zef) Mulkens;
2. Hein Pustjens, (pas lid, geen uniform);
3. Jos (Zef van Xavier) Beugels;
4. Hub Notten;
5. Gabriël (Jel van Leng) Debije;
6. Stefan Hofstede;
7. onbekend, (pas lid, geen uniform);
8. Zef Debije, (Klein-Doenrade);
9. Guillaume (Giel) Zelissen;
10. Renier (Neer) Kusters;
11. Jos (Zef) Zelissen (uit de Gracht);
4e rij van v.l.n.r.
1. Jan (Sjang van krol) Kusters;
2. Frans Mrugalla, vaandeldrager, lid van 1932 t/m 1934;
3. Sjang (van Nes) Zelissen;
4. Jan Winkens;
Samen schenken de beide jubilarissen de schutterij een zilveren gedenkplaat.
De rechthoekige plaat bestaat uit een reliëf met versierde rand met daarop de volgende tekst gegraveerd:
JAN LEONARD MENGELERS
Jan Leonard Mengelers werd geboren op 18 december 1861 te Moutheuvel-Schinnen als zoon van arbeider en latere brouwersknecht en herbergier Pieter Josef Mengelers uit Oirsbeek en Maria Catharina Meulenberg uit Merkelbeek.
De ongehuwde Jan Leonard overleed op 10 mei 1942 om 16.30 uur in het St.-Jozefgesticht te Amstenrade in de leeftijd van 80 jaar en werd aldaar op 13 mei op het kerkhof met schutterseer begraven.
Het gezin Mengelers-Meulenberg heeft eerst gewoond te Limbricht en komt in 1860 wonen op de Moutheuvel te Schinnen. De zus van Jan, de voormalige vroedvrouw in Oirsbeek Elisabeth (Betje de wiesvrouw) Zelissen-Mengelers, wordt te Limbricht geboren.
We zien dat de 21-jarige Jan Mengelers op 27 november 1883 gaat werken als knecht bij boer Schils aan de Beekstraat no. A93 te Amstenrade, komende vanuit Oirsbeek.
Op 1 oktober 1884 komt Jan huiswaarts naar Oirsbeek. In 1900 zien we dat hij gaat werken als dienstknecht bij landbouwer Pieter Leonard Royen aan de Kerk 29 te Amstenrade.
Na tussentijds weer in Oirsbeek gewerkt te hebben gaat hij in 1908 als landbouwersknecht werken bij landbouwer Hubert Royen aan de Kerk 29 te Amstenrade.
In 1931 neemt hij op 70-jarige leeftijd zijn intrek bij de zusters van het St.-Jozefgesticht op de Kloosterberg waar hij verblijft tot aan zijn overlijden.
Zolang zijn krachten het toelieten bezocht hij jaarlijks te voet het graf van Sint Servaas en de Sterre der Zee in Maastricht. Of het puur toeval is? Jan werd op de feestdag van Sint Servaas begraven.
Jan voelde zich zeer verbonden met de gemeenschap en de kerk te Amstenrade. Zo viert hij in 1923 zijn 25-jarig en in 1938 zijn 40-jarig jubileum als vaandeldrager in de processie aldaar.
De zilveren en gouden medaille die Jan als kerkelijk vaandeldrager hiervoor kreeg, zijn in het bezit van de Vereniging Historie Schinnen.
Hij kreeg in 1923 de zilveren medaille als vaandeldrager in de processie te Amstenrade
Op een ovalen gouden medaille staat aan de voorkant:
SIC ECCLAEPAR. IMM. CONG. B.M.V. IN AMSTENRADE
En aan de achterkant staat:
Aan den trouwen Jan Mengelers bij zijn 40 j. Jub.als Kerkl.Vaandeldrager 1898 - 1938 Amstenrade
Op de zilveren medaille staat:
Jan Mengelers
25 jaar Vaandeldrager
in de
Processie
Amstenrade
1923
Lid van de schutterij St-Lambertus.
Ook was Jan Mengelers zeer verbonden met de Schutterij St.-Lambertus te Oirsbeek. Toen hij vanuit Schinnen als dienstknecht kwam werken te Oirsbeek meldde hij zich als 20-jarige jongeling op 25 juni 1882 bij de heroprichting, als lid van de schutterij.
In dat jaar moest hij 1 franc en 25 centimes contributie betalen. Jan kreeg door zijn manier van leven een steeds groter aanzien bij de schutterij.
In 1898 werd hij bevorderd tot kolonel, op dat moment de hoogste rang in de schutterij en moest toen fl. 5,20 aan contributie betalen.
We zien nu voor de eerste keer zijn handtekening als lid van de “schutteraad” onder het overzicht van de “schuttemeester” (penningmeester).
In het jaar 1907 viert Jan zijn 25-jarig lidmaatschap van de schutterij. In 1908, wonende te Amstenrade, legt hij de rang van kolonel neer, wordt weer gewoon lid van de schutterij en betaalt voortaan nog maar fl. 1,80 aan contributie.
In het jaar 1913 zien we dat hij de laatste keer als actief lid contributie betaalt.
Zijn naam verschijnt in 1920 weer maar nu als erelid van de schutterij en betaalt hiervoor fl. 1,50. In 1927 komt hij niet meer voor op de lijst van ereleden maar van 1930 tot 1940 komt hij wel weer voor als erelid.
Op 20 mei 1942 laat de schutterij in de parochiekerk te Oirsbeek een “Schuttedienst” (H. Mis) opdragen voor de ziele rust van Jan Mengelers, kosten fl. 5,75.
HUBERT JOSEPH KUSTERS
Hubert Joseph Kusters werd geboren op 7 februari 1863 te Oirsbeek als zoon uit het tweede huwelijk van pleisteraar, veldwachter en latere mijnwerker Jan Renier Kusters uit Munstergeleen en Maria Lucia Zelissen.
Hubert Kusters overleed na een lang ziekbed op 18 mei 1940 te Oirsbeek in de leeftijd van 77 jaar en werd op 21 mei aldaar op het kerkhof met schutterseer begraven.
De toen 22-jarige dienstbode en latere landbouwer Hubert Joseph Kusters werkzaam te Aken (D) huwde aldaar in 1885 kerkelijk in de St-Odiliakerk met de 19-jarige dienstmeid Anna Maria Smeets. Anna Maria werd geboren op 17 april 1866 te Oirsbeek als dochter van holblokkenmaker, veldwachter en latere dagloner Jan Antoon Smeets en Anna Maria Smeets uit Hoensbroek. Anna Maria overleed op 8 september 1933 te Hoensbroek op 67-jarige leeftijd en werd op 11 september op het kerkhof te Oirsbeek begraven.
Het echtpaar kreeg elf kinderen waarvan er vijf in de kinderjaren zijn overleden.
Hubert Joseph Kusters is de opa van: Zef Kusters, koning in 1958, Frans Kusters koning in 1967 en Herman Kusters, ex bestuurslid en reeds 48 jaar lid van de schutterij.
Lid van de schutterij St-Lambertus.
Ook Hub Kusters is verbonden met de Schutterij St.Lambertus te Oirsbeek. Als 19-jarige wordt hij op 25 juni 1882 bij de heroprichting lid van de schutterij.
In dat jaar moet hij 1 franc en 25 centimes contributie betalen. Ook Hub krijgt steeds een groter aanzien bij de schutterij. In 1896 wordt hij op 33-jarige leeftijd reeds benoemd tot 1e commandant van de schutterij en had hij een vrije inleg aan contributie.
Commandant van de “leden der Exelcitie” (exercitie) was Hendrik (Henri) Bus. Hub bleef 1e commandant tot het jaar 1913, 2e commandant was toen Guill. Habets.
In 1914 werd Hub Kusters door Jos Meulenberg opgevolgd als 1e commandant.
Na de Eerste Wereldoorlog in 1919 zien we hem nog als lid van de schutterij en betaalt hij aan contributie fl. 1,-. Na vier jaar nog actief lid te zijn geweest treed hij in 1923 toe tot de ereleden en betaalt hij een contributie van fl. 1,50.
In de periode van 1938 tot 1940 komt hij niet meer voor in de lijst van de ereleden.
Op 23 mei 1940 laat de schutterij in de parochiekerk te Oirsbeek een “Schuttedienst” (H. Mis) opdragen voor de ziele rust van Hub Kusters, kosten fl. 5,70.
Van de schutterij krijgen beiden een gouden herinneringsmedaille met de tekst:
1882 - 1932
Schutterij
St. Lambertus
Oirsbeek
De medaille van Jan Leonard Mengelers is in het bezit van de schutterij.
DE FESTIVITEITEN
Op zondag 11 september 1932 vieren beide schuttenbroeders dat beiden 50 jaar lid zijn van de schutterij. Op die dag wordt voor de twee jubilarissen een hoogmis opgedragen in de St. Lambertuskerk. Na de hoogmis is er een receptie en krijgen beiden van de schutterij een ingelijst portret. Verder worden op de kiosk de nodige sigaren gerookt en het nodige bier genuttigd.
In het schuttersboek vinden we de kosten (uitgaven) van de festiviteiten:
14 augustus | twee goudkransen en bouquetjes | fl. 2,25 |
11 september | hoogmis voor de twee jubilarissen | fl. 6,20 |
11 september | drank en papier | fl. 8,30 |
11 september | 50 sigaren bij Peter Leinders | fl. 4,- |
11 september | twee grote portretten ingelijst | fl. 30,- |
11 september | 29 kleine portretten (foto’s) | fl. 27,50 |
11 september | rekening Schutjens Sittard | fl. 21,43 |
11 september | verlof tot het schenken van bier | fl. 1,31 |
11 september | huur kiosk | fl. 5,- |
11 september | glazen huur en twee gebroken | fl. 2,28 |
kosten | fl. 108,27 | |
11 september | entree en verkocht bier | fl. 1,45 |
Totale kosten | fl. 106,82 |
Geraadpleegde bronnen:
1. Schuttersboek schutterij St. Lambertus 1929 - 1956.
2. Kerkarchief parochie Oirsbeek.
3. Gemeentearchief Schinnen.
4. Foto’s archief schutterij.
Oirsbeek, februari 2010
Wim Douven